Nasıl yapılır?
Teknik açıdan bakıldığında, BT kalp anjiyografi, hasta uyanıkken ve 10-12 saniye süreyle nefesini tutarken yapılır. Kol ya da ellerdeki toplar damarlar(ven) yoluyla verilen iyotlu kontrast madde ile görüntüler elde edilir. İşlemin kısa bir hazırlık dönemi vardır. Bu dönem içinde hastaya işlemin nasıl yapılacağı ve olası riskleri ile risklere karşı alınacak önlemler hakkında bilgi verilir. İşlem öncesi kısa bir hazırlık sonrası çekim yapılabilmekte ve çekim sonrası hastalar hemen birkaç dakika içinde normal hayatlarına dönebilmektedirler.
BT anjiyografi, Radyoloji ve Kardiyoloji Bölümü ekipleri tarafından uygulanmakta; elde edilen veriler çeşitli bilgisayar programları ile işlenip 3-boyutlu olanlar dahil olmak üzere değişik görüntülere dönüştürüldükten sonra Kardiyoloji Uzmanları tarafından değerlendirilmekte ve gereken tıbbi ve girişimsel tedaviler yapılmaktadır.
Sağladığı yararlar nelerdir?
BT kalp anjiyografi, erken tanı ile kalp krizi geçirmeden tedavi imkanı verir. Yöntemin yaygınlaşması ve geliştirilmesi ile pek çok sessiz seyreden kalp damar hastasına erken tanı ve tedavi imkanı verilebilecektir. Kalp BT anjiyografi ile kalp damarlarının kanın içinde bulunduğu kanal değil damar duvar yapısı, plak özellikleri, kalbin, kalp ve akciğerlerin ana atar damarlarının anatomisi ve yapısal bozuklukları incelenebilmekte ve ayrıca fonksiyonel çalışmalar (kalbin çalışması ve yaptığı iş ile ilgili), neredeyse gerçek zamanlı hareketli görüntülerle kalp boşluklarının normal çalışma sırasındaki hareketleri ve kalp kapak işlevleri değerlendirilebilmektedir.
Çok kesitli (multi-slice) bilgisayarlı tomografinin dezavantajları:
- Aritmili hastalarda tanı değeri düşüktür (Özellikle atrial fibrilasyonda).
- Hastanın nefesini 20 sn kadar tutması gerekir. Ancak yeni teknolojiler ile bu süre oldukça kısalmıştır.
- Radyasyona maruz kalması sakıncalı olanlarda (gebe vb) yapılamaz.
- Yüksek kalp hızlarında (dakikada 70'in üzeri) tanı değeri düşer, kalp hızının düşürülmesi gerekir.
- Kalp damarlarında yüksek yoğunluklu oluşumlar (kalsiyum -kireç-, stent, klips vb) olduğu durumlarda tanı değeri düşer.
- Hastanın aldığı radyasyon dozu klasik kalp anjiyografisine göre az değildir.
- Hastaya yine klasik anjiyografide olduğu gibi kontrast madde (görüntü gösterici madde) verilir. Dolayısı ile bu maddeye allerjisi olanlarda veya verilmesinde sakınca olan hastalarda (böbrek yetmezliği gibi) dikkatli olunmalıdır.
Kimlere yapılır?
BT koroner anjiyografinin uygulanabileceği durumlar aşağıda özetlenmiştir:
- Kalp damarlarında darlık oluşturan damar sertliğinin tespiti ve darlık derecelerinin değerlendirilmesi
- Kalsiyum skorlama yapılması
- Şikayeti olmayan ancak risk altındaki hastaların kontrolü
- By-pass ameliyatları sırasında kullanılan damarların, balon ile açılan veya stent takılan damarların kontrolü
- Kalp damar anatomisinin incelenmesi ile anormalliklerin ve normal olarak kabul edilen anatomik değişkenliklerin gösterilmesi
- Normal kalp anjiyografi için yüksek risk taşıyan hastalarda kalp damarlarının değerlendirilmesi
- Normal kalp anjiyografide kesin bir karar verilemeyen ya da başarısız olunan durumlarda tamamlayıcı bilgilerin elde edilmesi
Kalp BT Anjiyografi tetkiki öncesinde nelere dikkat edilmelidir?
Tetkikten bir gün önce kalp ritmini artırıcı sigara, kahve, çay, alkol, uyarıcı, enerji verici içecekler, viagra türü ilaçlar kullanılmamalıdır. Çekim öncesinde 4-6 saat aç olacak şekilde gelinmelidir.
Çekimde elde edilen görüntüler kalp hareketleri ile eş zamanlı alınır, kalp hızının 65/dak. düşük olması görüntü görüntü kalitesini artıracaktır. Bunun için çekim öncesinde kalp hızını düşürücü ilaçlar doktor tarafından hastaya uygun dozda uygulanır.
Kalp BT anjiyografi kimlere uygulanmamalıdır?
Böbrek yetmezliği, multipl myelom gibi hastalığı olanlarda, gebelikte, hareketsiz ve sırt üstü yatamayanlarda, nefes tutma zorluğu olan hastalarda uygulanmamalıdır.
Kalp BT anjiyografi sonrası hastanın hastanede kalması gerekli midir?
Tetkik sonrası bir müddet tansiyon kontrolü ve kontrast madde sonrası alerji gelişimi açısından hasta takip edilir. Sonrasında hasta aktif yaşantısına devam eder, hastanede kalmasına gerek yoktur.