• Mitral darlığının (MD) nedeni genellikle çocukluk çağında geçirilen akut romatizmal ateş denilen boğaz enfeksiyonu sonucu gelişebilen eklemleri ve kalbi tutabilen bir romatizmal hastalıktır. Çocukluk çağında kalp kapaklarını tutmasına bağlı olarak kişinin daha sonraki dönemlerinde belirti veren bir kalp kapak hastalığıdır. Kadınlarda erkeklere göre 2 kat daha fazla gözlenir. Seyrek görülen diğer nedenler arasında mitral kapağı daraltabilecek pıhtı ve tümörler sayılabilir.

• Mitral darlık yavaşça gelişir ve yıllarca şikâyetlere neden olmaz. En sık görülen şikâyet nefes darlığıdır ve hastaların 70’de gözlenir. Nefes darlığı sıklıkla egzersiz, duygusal durumlar, ateş, hamilelik ve ritim bozukluğu sonucunda ortaya çıkmaktadır. Darlığın şiddeti arttıkça çok küçük bir efor ile nefes darlığı olabilmektedir. Hastalığın şiddetine göre istirahat halinde ya da iş yapmakla ortaya çıkan çarpıntı, yorgunluk, kanlı balgam ve akciğerlerde su birikmesi sonucu acil nefes darlığı ile de karşımıza gelebilir. 

• Ekokardiyografi (Kalp Ultrasonu): Kapak hastalığının tespiti ve takibi için en kolay ve önemli tanı aracı ekokardiyografidir. Aynı zamanda çok basit ve tanıda son derece etkin, Türkiye’nin hemen hemen her yerinde ustaca yapılabilen bir teşhis yöntemidir. Mitral darlığı hastalarında ekokardiyografi ile darlığın şiddetini, akciğer atardamar basıncını (PAB), kapakların hareketleri ve yapısını tespit edebiliriz. Özellikle tedavi seçenekleri arasında bulunan mitral balon ile genişletme açısından kapak yapısı ve hareketliliği incelenir.
• Kalp Angiografisi: Pek çok hastada gerekmemekte, diğer yöntemler yeterince bilgi vermediğinde ya da ameliyat tedavisi gündeme geldiğinde uygulanmaktadır.

• Romatizmal ateş hastalığının tekrarlamasını önleme: Romatizmal nedenli mitral kapak hastalığında, tekrar eden boğaz enfeksiyonuna bağlı kalp kapağının hasarında şiddetli artış meydana gelmektedir. Bu nedenle ateşli romatizmal hastalık geçiren hastaları boğaz enfeksiyonundan korumalı ve doktor kontrolü ile her ay kalçadan penisilin iğnesi yapılmalıdır.
• Kalp iltihabı riskinden korunma:Kalp kapağında özellikle romatizmal hastalık nedenli hasarı olan hastalar, ufak cerrahi girişimlerden önce mutlaka doktoruna danışmalı ve uygun antibiyotik tedavisi planlanmalıdır. Ufak cerrahi girişimlerden (diş çektirme, sünnet, endoskopi yapılması gibi) sonra kana geçen bakteriler hasarlı kalp kapağında hayatı tehdit eden iltihaba neden olabilir.
• Gelişen ritim bozuklukları ile mücadele: Darlığın gerisinde sol kulakçıkta basıncın artması ve odacığın genişlemesinden dolayı en sık atrial fibrilasyon (AF) dediğimiz ritim bozukluğu görülür. Şikâyeti olan mitral darlığı hastalarının 30-40’de AF gözlenir. Tedavide esas kalp hızının kontrolü ve pıhtı gelişimine karşı koruyucu tedavidir.
• Kalp Hızı Kontrolü: AF nedeniyle hastalarda kalp hızının artışı ciddi nefes darlığı ve şikâyetlerin artışına sebep olmaktadır. Kalp hızını azaltmak amacıyla beta-bloker, kalsiyum kanal blokeri ve digoksin dediğimiz ilaçlar kullanılabilir. AF düzensiz bir ritim olduğu için uygun hastalarda normal ritmi sağlamak ve devam ettirmek için ritim düzenleyici ilaçlarla tedavi edilir.
• Pıhtı gelişimine karşı koruyucu tedavi:Özellikle sol kulakçığın genişlemesinden dolayı ortaya çıkan ritim bozukluğu pıhtı gelişimine neden olabilir. Özellikle normal ritmi olnalara göre pıhtı oluşma riski 17 kat artmaktadır. Bu nedenle kan sulandırıcı warfarin dediğimiz (coumadin) ilaç doktor tarafından başlanıp INR dediğimiz kontrol tahlili ile takip edilmesi gereklidir.

• Mitral darlığı tedavisinde seçenekler cerrahi olarak mitral darlığın açık olarak genişletilip onarımının yapılması ya da kapak değişimidir. Kardiyologlar tarafındansa son yıllarda yapılan mitral balon genişletme dediğimiz bölgesel uyuşturma ile kasıktan sokulan telin ucundaki balonla angiografi eşliğinde darlığın genişletilmesidir.

• Kapağın şekli çok bozulmamış uygun olan vakalarda tercih edilir. Çıkarılan mitral kapağın yerine ise metal kapak veya başka canlıdan (domuz, sığır) alınan işlem görmüş doku kapakları takılır. Günümüzde mitral kapak için en dayanıklısı çift yapraklı metal kapaklardır. Fakat pıhtı yapma ihtimalinden dolayı devamlı olarak coumadin denilen kanı sulandırıcı ilaç kullanması gerekmektedir.Doku kapakları ise farklı (domuz, sığır) türdeki canlılardan alınan işlem görmüş kapaklardır.
• Metal kapaklara göre ömrü daha kısadır. Genelde 10–15 sene içerisinde özelliğini yitirmektedir. Fakat coumadin kullanımı gerektirmez. Bundan dolayı da düzenli ilaç kullanamayacak hastalar, çocuk sahibi olmamış genç anne adayları ve yaşam beklentisi yaklaşık 10 -15 sene olan 65 yaş üstü hastalarda tercih edilir.

Mitral Darlığında Hangi Hastalarda Ameliyat Önerilir

a)Ciddi şikayetleri ile birlikte orta ya da ciddi mitral darlığı olan (kapak alanı: 1,5 cm2 den küçük), hastalarda kapak yapısı ve hareketleri balonla genişletme için uygun olmayan hastalar,

b)Kan sulandırıcı ilaç tedavisine rağmen sol kulakçığında pıhtısı bulunan orta ya da şiddetli mitral darlığı mevcut (kapak alanı: 1,5 cm2 den küçük) hastalarda

c)Mitral darlık ile birlikte aynı kapakta orta-ciddi yetmezlik olan hastalarda cerrahi önerilir.